ساز های زهی ضربه ای|پیانو

پیانو چیست؟

پیانو فورته (Pianoforte) به عنوان یکی از ابزارهای مهم تولید موسیقی است که دارای صفحه کلید بوده و مادر سازها شناخته می‎شود. نحوه عملکرد این ابزار به این گونه است که با برخورد چکش‌ها با سیم‌های فلزی آن در داخل جعبه چوبی، صدا تولید می‌کند. با فشرده‌شدن کلاویه‌ها یا همان کلیدها، چکش‎ها‎ حرکت می‎کنند. سیم‌های پیانو به صفحه صدا متصل است که نقش تقویت‌کننده  صدا را بر عهده دارد. پیانوهای امروزی دارای 52 کلید سفید و 36 کلید سیاه و در مجموع 88 کلید می باشند که معادل 7 اکتاو است و قابلیت تولید فرکانس‌هایی بین ۲۰ تا ۵۰۰۰ هرتز را دارند.  

به علت وجود گستره صدایی بزرگ این ساز ،نت نویسی برای این ساز در 2 کلید F4 و G انجام می شود.

 

تاریخچه استفاده از پیانو

پیانو فورته برای اولین بار در سال 1709 توسط یک ایتالیایی به نام « بارتولومئو کریستوفوری» ساخته شد. قبل از پیانو، از‎ها‎رپسیکورد استفاده می‎شد که تفاوتهای زیادی با پیانو داشت. از جمله اینکه شدت صدای حاصل از فشرده‌شدن کلاویه از شدت ضربه وارد شده بر کلید، به یک شکل بود و هیچ تفاوتی ایجاد نمی کرد. این در حالی بود که نوازنده با استفاده از پیانو می‎توانست با ضربات ملایم صداهایی ملیح و آرام و با ضربات محکم، صداهای بَم تولید کند. این قابلیت موجب شد تا پیانو مورد توجه بسیاری از آهنگسازان قرار بگیرد.

ساختار پیانو

شناخت ساختار و داشتن اطلاعات مختصر در رابطه با ساختار کلی پیانو، هنگام استفاده از این ابزار و همچنین زمان خرید به شما کمک می‎کند. پیانو از نظر شکل ظاهری به دو نوع گراند پیانو و پیانوهای دیواری تقسیم می‎شود که تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند. در زیر به طور دقیق به بررسی پیانو می‎پردازیم.

 

 

قالب چارچوب کلی پیانو

آنچه قطعات پیانو را در خود نگهداری می‎کند، فریم یا قاب است که عموما از جنس چوب می‎باشد. گاهی برای بالا بردن استحکام پیانو در لابه لای چوب‎ها‎ از میله‎ها‎ی آهنی استفاده می‎شود. فریم پیانوهای دیواری، در قسمت پشت و در پیانوهای گرند در قسمت زیر پیانو قرار می‎گیرد.

ساند بورد (Sound Board)

ساند بورد مسئولیت تقویت، رزونانس و پخش صدای تولید شده توسط سیم‎ها‎ را بر عهده دارد. این قسمت متشکل از یک صفحه چوبی با قطر10 میلیمتر است. تقویت صدا با ارتعاش سیم‎ها‎ صورت می‎گیرد. بر روی این قسمت،  قطعات بلند چوبی بصورت نوار نصب شده است که به آنها پل یا بریج (Bridge) گفته می‎شود. پل یا بریج سر سیم‎ها‎ی پیانو را نگهداری می‎کند. در حالی که سر دیگر سیم‎ها‎ به  سیمگیرها متصل شده است. یک نکته مهم برای مراقبت از پیانو، قرار دادن آن در دمای متعادل و بدون رطوبت است. چرا که تغییرات ناگهانی دما و رطوبت، موجب انبساط و یا انقباض ساند بورد می‎شود که این امر با تغییر کوک و گاهی ترک برداشتن آن همراه است.

 

 

صفحه چدنی (Cast-Iron Plate)

اگر چه ابتدا پیانوها با استفاده از چوب ساخته می‎شدند اما بعدها به منظور افزایش استحکام در ساخت آنها، از فلز نیز استفاده شد. در حال حاضر پیانوها دارای یک صفحه چدنی هستند که از مقاومت بالایی برخوردار هستند و می‎توانند از فشاری که بر سیمها وارد می‎شود، مراقبت کنند. این صفحه قابلیت کوک پیانو به استاندارد A-440  (نت لا با فرکانس ۴۴۰ هرتز) را ایجاد می‎کند. میزان فشاری که سیم‎ها‎ در پیانوهای دیواری و یا گراند متحمل می‎شوند، برابر ۷۰ کیلوگرم و در مجموع ۲۳۰ سیم، حدود ۱۸ تن (۱۸۰۰۰ کیلوگرم) است. در صورتی که صفحه چدنی نباشد، این میزان فشار موجب صدمه به سیم‎ها‎ می‎شود.

 

تخته سیمگیرها (Pin-Block)

این قسمت بلوک چوبی سخت و چند لایه ای از جنس چدن است که قطر آن در حدود ۳/۲ سانتیمتر می‎باشد. سیمگیرها وظیفه نگهداری از پیانو را بر عهده دارند. سیمگیر که از نظر ساختاری به شکل قطعه کوچک میله ای است، در یک سر آن یک سوراخ تعبیه و  انتهای میله، درون تخته محکم شده است. سیم پیانو به سوراخ سر تخته سیمگیرها بسته و تابیده می‎شود. لایه‎ها‎ی مختلفی از چوب با جهت‎ها‎ی متفاوت در تخته سیمگیرها به یکدیگر متصل شده اند که استحکام سیمگیر را در مقابل چرخش افزایش می‎دهد.

 

اکشن(Action)

اکشن همان قلب و مرکز پیانو است که در آن قطعاتی همچون  کلیدها، چکش‎ها‎، دمپرها، اهرم‎ها‎ی تکرار و ... قرار می‎گیرد. این قطعات روی یکدیگر و بر روی قاب آهنی قرار گرفته اند.

 

پدال‎ها‎

پدال‎ها‎ به شکل اهرم پایی هستند که در قسمت زیرین پیانو قرار می‎گیرند. نوازنده با استفاده از این قسمت می‎تواند حالت صدای ساز را کنترل و مدیریت کند. پدالها به سه شکل بوده که عبارتند از:

پدال طنین (Sustain Pedal): برای ایجاد فاصله میان دمپرهای پیانو با سیمها استفاده می‎شود.

پدال سوستنوتو یا پدال تمرین (Sostenuto Pedal): برای عقب نگهداشتن دمپر یک و یا گروهی از کلید‎ها‎ی پیانو تعبیه می‎شود.

 پدال نرم (Soft Pedal): برای نزدیکتر کردن چکش‎ها‎ی پیانو به سیم‎ها‎ استفاده می‎شود که با کاهش شدت ضربات کیفیت صدا را تغییر می‎دهد.

 

 

چنل ما